Göbekli Tepe, kazılmaya başlandığı günden itibaren dünyada gerçekten çok büyük ilgi ile karşılandı. Nasıl karşılanmasın, daha düne kadar tarih Sümerlerle başlatılırken, şimdi Sümerlere dünkü çocuk dedirtebilecek bir uygarlığın ilk işaretleri ortaya çıkmaya başladı.

Göbekli Tepe, aslında bu bölgede Çayönü, Nevali Çöri gibi ören yerlerinde ilk işaretleri saptanan, ancak henüz bir isim verilememiş olan muazzam bir uygarlığın çok güçlü bulgularını çok daha belirgin bir şekilde gözler önüne serdi.

Bu yıl da gene Urfa’da, Göbekli tepenin kardeşi denilen KarahanTepe kazıları başladı. Mardin Dargeçit’te eş zamanlı ve Çayönü’nde bulunana benzer, tapınak olduğu düşünülen bir yapı saptandı. Sadece Urfa’da değil yakın çevre illerde de Göbekli Tepedekine benzer T şeklinde stellerin toprak üzerinde bile görüldüğü bir çok ören yeri ise henüz hiç kazılmadı.

Görünen odur ki, yakın bir zamanda insan uygarlığının başlangıcı, aşağı Mezopotamya’dan,  yukarı Mezopotamya bölgesine doğru kaydırılacak.

Umarım, benim ömrüm dahilinde, ortak değerleri olduğu yapı stillerinden belli olan bu uygarlığa dair çok daha fazla bilgiye sahip oluruz. En büyük ümidim ise, bir şekilde ön yazı sistemine sahip olduklarının keşfedilmesidir. Kim bilebilir, belki bir hikaye anlattıkları çok belli olan steller üzerindeki hayvan şekillerinin bile ilkel bir yazı şekli olduğu keşfedilir. Ya da bulgular arttıkça, açıkça yazı öncülü kabul edilebilecek bulgulara rastlanır. Eğer böyle bir buluntu olursa, işte o zaman artık tartışmasız bir şekilde tarih Anadolu topraklarından başlatılacak.

Tabii ben içimden geçen arzuyu dile getiriyorum. Gene de bu bölge ile ilgili teoriler içerisinde ayakları en çok yere basan teori, birkaç on yıl içerisinde bu bölgede özgün bir uygarlığın varlığının daha da belirginleşeceğidir. Yani bölgenin gizemini bilim kurgu değil, gerçek bilim çözecek.

Bir arkeoloji meraklısı olarak, bölgede ortaya çıkan her buluntuya karşı inanılmaz bir heves besliyorum. Göbekli Tepe’ye birkaç kez gittim. Klaus Schmidt’le yani ilk resmi kazı başkanı ile ve Göbekli Tepe’nin bulunduğu tarlanın gerçek sahipleri ile tanışma fırsatım oldu. Bu arada şunu ifade etmem gerek, Göbekli Tepe ile ilgili en mütevazi ve gerçeği en çok yansıtan teori Klaus beyin teorisidir.

Benim aslında bu bölgede çok dikkatimi çeken bir şey daha var. Göbekli Tepe’nin üzerini kapatan tepenin üzerinde tek bir ağaç vardır, bu ağaç günümüzde ve hatta bölgenin arkeolojik önemi anlaşılmadan önce bile dilek ağacı olarak kullanılmaktaydı.

Yani Göbekli Tepe’nin tapınak olduğu, henüz insanoğlunun görünürdeki bilgi dağarcığında yokken, kollektif bilinç demeyi tercih ettiğim bir bilgi ile insanlar o bölgeyi kutsal bellemişti.  Dilek ağacının etrafındaki mezar taşları ise kurban adakları için bir çeşit sunak olarak kullanılmaktaydı. Hatta arazi sahibi olan kişiler buraları tarla olarak kullanırlarken, tarlada çalıştırmaya başladıkları çocuklarına, öncelikle buranın kutsal topraklar olduğunu ve eğer çişleri gelirse, asla tepelere değil, tepenin aşağısına giderek aşağılarda işemelerini tembih ederlermiş.

Bu bilgileri bir araya getirince, 12bin yıllık, şu anda bilinç düzeyinde hakkında hiçbir bilgi kalmamış tapınağın nasıl olup da yöre halkı arasında hala kutsal kabul edildiğini akılla anlamak pek olası değil. Çünkü bu yapıların ortaya çıkması en çok 20 yıllık bir mesele, daha önce bu konuda hiçbir buluntu, bilgi yoktu. Göbekli Tepe örneğinde farklı uygarlıkları ispatlayan, üst üste katmanlar bulunmadı. Yani Tapınak bin yıllarca sahipsiz kaldı, ama gene de modern insanlar o bölgenin kutsal olduğunu biliyorlardı.

Oysa, bir çok arkeolojik sit alanı katmanlar halinde bir çok uygarlığın kalıntılarını taşır. Yani, yeni gelip ülkeyi zapt eden, muhtemelen savaş sırasında mahvettiği şehrin yıkıntıları üzerinde, binalardan kalan inşaat kalıntılarını ve şehrin alt yapıları kullanarak kendi binalarını yapar, böylece yeni şehir eski şehrin bütün lojistik imkanlarını kullanarak daha az çaba sarf ederek kurulur. Mesela eski şehrin limanı, yolları, tarlaları, sağlam binaları, harap binalardan kalan inşaat malzemeleri, su kanalları, sarnıçları ve her türlü imkanı kullanılır. 

Bu durumda da çok dikkatimi çeken bir olgu, eski şehirdeki tapınağın, yeni şehirde de tapınak olarak kullanılmasıdır. Bazen, şehir din savaşları ile ele geçirilmiştir, yeni gelen, eski gelenin dinine karşıdır. Buna rağmen, her nedense eğer tapınak yıkık değilse, ufak değişikliklerle, yeni dine uyarlanır. Yıkılmış ise, kuvvetle muhtemeldir ki yerine yeni dine ait tapınak, hem de eski binadan kalan taşlarla inşa edilir.

Mesela Anadolu’da önce ateş tapınağı olup, üzerine kilise ya da manastır inşa edilmiş, ya da kilise olup da, bir minare ilavesiyle camiye çevrilmiş pek çok örnek vardır.

Mesela Mardin’deki Deyrül Zaferan Manastırında neden ateş tapınağı yıkılmamış, olduğu gibi muhafaza edilmiş. Öyle ya yeni din ateşe tapınmaya tamamen karşı, o küçük binaya da ihtiyaç yok, öyleyse neden muhafaza edildi.

Ya da koskoca Osmanlı’nın yeni Cami binası yapacak parası yok muydu da kiliseleri olduğu gibi muhafaza edip, sadece bir minare ve birkaç yazı ekleyerek camiye dönüştürdü. Hadi diyelim sağlam binaları feda etmek istemediler, ama binayı başka amaçlarla kullanabilirlerdi. Neden kiliseleri mesela bimarhaneye değil de camiye çevirdiler?

Bence burada akıl dahilindeki bilgi ile algılanmayan bir olgu var.

Niyet baloncukları, ya da bilinç köpükleri demeyi uygun bulduğum bir olgu.

Niyet önemlidir. Mesela niyet etmeden namaz kılınmaz, oruç tutulmaz. Önce yapacağın ibadete (eyleme/ çalışmaya) karar vereceksin, sonra da bu kararını dile getireceksin ki yaptığın ibadet, ibadet sayılsın. Yani yapmakta olduğun eyleme farkındalık (şuur, kollektif bilinç, adına ne dersen) katacaksın ve bu farkındalığı kendi bilincinden daha yüce (geniş, ulu) bir alana bildireceksin.

Bence tapınaklarda insanlar niyet ede ede, o mekanda, diğer mekanlardan farklı bir boyut (kollektif bilinç odaları/köpükleri) meydana getiriyorlar. Bu bilinç boyutu, bu enerji alanı, o mekanda var olduğu ve bu farklı enerji de insanlar tarafından sezgisel olarak algılandığı için, tapınak mekanları tapınak olarak kalıyor. Yani eski şehrin sadece su kanalları, köprüleri değil, enerji alanları da yeni şehirde kullanılmaya devam ediyor.

Üstelik Göbekli Tepe örneğinde olduğu gibi tapınak tamamen yeryüzünden kalksa bile o enerji alanı hala fark ediliyor. Göbekli Tepede bugünlerde bir yandan azimli bölge halkı göbekteki ağaca çaput bağlamaya devam ederken, diğer yandan New Age akımı çılgınlığına kapılan insanlar dünyanın öbür ucundan gelip ay dönümlerinde, gün dönümlerinde çeşitli ritüeller uyguluyorlar.

Her iki ritüel cinsinde de modern insanın bildiği ilk atalarının niyet kapsüllerine kendi niyetlerini ekleme çabası var. Kendi farkındalığını, çok daha yüce, köklü, kalabalık bir farkındalık (bilinç, şuur, enerji, niyet) alanına eklemeye, on binlerce yıllık bir enerji zinciri oluşturmaya gayret ediyor.

Çok büyük, çok köklü, çok görkemli bir şeylere şahit olmak, ait olmak yada eklenmek için.