Gamze’nin kız kardeşi Gaye de birkaç seneden beri Çanakkale’de yaşıyor, 2 kış kardeşin de elleri hiç boş durmaz; oturdukları yerde bebek yelekleri örerler, anneleriyle birlikte çılgın kırkyama işleri yapar. Bu çılgın kırkyama işinde; kumaşlar, danteller, oyalar çeşitli şekillerde birleştirilip, örtüler yapılıyor, hatta bana da bir tane yaptılar. Gaye sadece kumaştan değil yünden de çılgın yama işleri çıkarıyor; renk, renk yünlerden şişle çok çeşitli örgü modelleri, tığ ile birçok desenler yapıp, sonra onları çok çeşitli şekillerde birleştirerek kazaklar, hırkalar yapıyor. Bu arada bana da bir hırka, bir de kazak, Sermin’e de bir kazak yaptı. Bana da bir internet sitesi gönderdiler, orada da böyle batik bir sürü şey satılıyor, bir çoğu hoşuma gidiyor ve ne kadar basit ama hoş diye düşünüyorum.
Gayenin yaptığı kazağı klasik kemençe kampına giderken götürmüştüm. Kampta çok profesyonel bir fotoğraf çeken bir vardı, bütün kampı özetleyen kısa bir video hazırlayıp göndermiş, o videoda güzel kazağım sırtımdayken çekilmiş bir görüntüm vardı, o kadar renkli görünüyorum ki, o kısacık sahne bütün klibi domine etmişti.
Ben de böyle yavaş, yavaş doldum; bu sene kafama göre birkaç kırkyama kazak örüp, arkadaşlarıma dağıtma kararı aldım.
Bir sürü batik yün aldım, aylardan beri yatak odam bir triko fabrikası gibi.
Benim yamalarım Gaye’ninki kadar özgür olmasa da aylardan beri örüp, örüp gönderdiğim herkes pek beğendi.
- Olcay’ın fakir kol kazağı; evde giymek için hazırladım, iş yaparken kolları oraya buraya girmesin diye fakir kol hazırladım. Genel olarak önde ve arka ortada tığla yapılmış motifler dışında aynı batik yünle, çok basit ajur modeli ile örülmüş parçalar var. Tığla yapılan motiflerin bazı sıraları, ana gövdedeki yünle, diğer sıralar ise, uygun düz renkler ile örüldü. Motiflerin her biri farklı diyebilirim. Bu kazağın farklı iki özelliği var; gövdeyi oluşturan örgü parçaları birbirine eşit değil ve parçaların birleşme yerlerini iyice belli etmek için sarı renkli sıçandişi denilen tığ motifi işlendi, bu motif bir çemberin etrafındaki gibi serbest uçludur. Bir de başının kolay geçmesi için yakanın önündeki motif sol kısımda çıtçıtlı, yani yaka yandan açılabiliyor.
- Nil’in yan örgülü hırkası; bu hırka da aynı basit ajur modeli ile yapıldı, ancak hem kolları uzun, hem de kazak daha uzun. Yine ön ve arka gövdenin orta yerinde tığ işi motifler var, bu motiflerin her biri ayrı renklerde olmasına karşın, modelleri aynıdır. Bu kazağın da iki özelliği var; gövdenin yan parçaları da biteviye değil, orta kısımda enine, saç örgüsü modeliyle örülmüş parçalar var, bir de önde gizli ama kocaman cepleri var.
- Meral Ablanın cepli şalı; bu şal aslında internette benzerini görüp özendiğim ve ilk ördüğüm parça. Çok basit ajurlu bir model ve ters/düz kareli olarak örülmüş parçaların, enine, boyuna birleştirilmesi ile oluşturuldu. İki sıra şiş örgü parçanın arasında bir sıra da tığla işlenmiş motifler var. Motifler, batik yünün içindeki renklere uygun düz renkli yünlerle örüldü. Bu şalın en beklenmedik özelliği ise ceplerinin olması. Meral Ablaya ceplerin kullanışlı olup olmadığını sordum, mendil filan koyuyormuş, daha da çok ceplerle eğleniyormuş.
- Gaye’nin aykırı çizgili kazağı; ön orta, arka orta ve kolların orta parçaları kahverengi, bej, kırmızı batik yünle düz/ters basit kare modeli ile örüldü. Kol ağızları taba renkli yün ile örüldü. Kolun yeşil, bej ve hardal rengi ile düz örülmüş kısmı ise aslında gövdenin bir parçası oldu. Gövdenin yan alt parçaları da taba, yeşil, bej ve hardal renkleri ile kalın çizgiler halinde örüldü. Yaka parçası, bej yünden tek bir örgü olarak örüldü. Son olarak da koyu yeşil bel lastiği tek parça halinde başlandı, ancak batik parça ve çizgili parçaların boyları farklı olduğu için lastiğin bitişi de ona uygun olarak farklı seviyelerde kesildi. Bence lastiğin böyle farklı kesimi bütün kazağın havasını değiştirdi. Bu numarayı gene yaparım.
- Gamze’nin kapalı şalı; gene aynı basit ajur modeli ile örülmüş farklı boylardaki örgü parçalarının birleşmesinden meydana geliyor. Meral ablanın şalından faklı olarak, arada tığ motiflerinden oluşmuş bir sıra yok, tabii cepleri de yok. Bu şalın özelliği de hemen her parçanın farklı renkte bir batik yünle örülmüş olması, bir de şalın bir yanının orta yerinden iki küçük tığ motifle birleşmesi. Bu motifler resimde görüldüğü gibi ortada da kullanılabilir, bir omuz üzerinde de kullanılabilir.
- Kendimin motifli hırkası; oldukça kocaman bir hırka oldu. Aynı ajur modelinden parçalarla meydana getirildi. Bu sefer tığ motifleri hem önce hem de arkada iki yanda iki sıra halinde kullanıldı. Bu hırkanın da cepleri var. Kolların gövdeye birleştiği kısımdaki parçalar omuzların geniş olmasını engellemek için saç örgüsü modeliyle yapıldı. Ön kısımdaki haraşo modeliyle örülmüş patlar döndüğü için içerinden yeşil renkli hazır biye dikilerek dönme önlendi. Bu gizli biyelere gizli çıtçıtlar dikilerek ön kısım kapatıldı. Çok sıcak ve kullanışlı bir hırka oldu. Ancak bir daha tığ motifin altında cep yapmam, kimseye de tavsiye etmiyorum, çünkü mesela içine beyaz mendil koysan dışarıdan görülüyor.
Bu arada hala örmeye devam ediyorum.
Niloş ve kazağı